24 giờ đầu tiên sau sinh là khoảng thời gian vô cùng quan trọng để trẻ được sinh ra khỏe mạnh và phát triển tốt nhất. Việc chăm sóc trẻ sơ sinh trong giai đoạn này quan trọng nhất là giữ ấm da kề da, cho bé bú sớm nhất có thể để trẻ có thể nhận được sữa non tráng ruột và theo dõi phân su. Dưới đây là một số thông tin về cách chăm sóc trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu tiên để các bậc phụ huynh tham khảo:
1. Da kề da ngay sau khi sinh
Để trẻ luôn cảm nhận được sự an toàn và thoải mái, trẻ nên được giữ ấm da kề da với mẹ ngay sau khi sinh ít nhất 1 giờ.Đây còn được gọi là hình thức chăm sóc Kangaroo. Bằng cách đặt trẻ sát vào da mẹ, bao gồm mặt, ngực, bụng và chân của trẻ, không có khoảng trống với cơ thể người mẹ. Trong khi đó, đầu trẻ nghiêng về một bên và được đắp bằng một tấm chăn ấm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi trẻ được ôm vào lòng mẹ, trẻ sẽ tránh được việc hạ thân nhiệt, suy hô hấp, ít khóc hơn và sẽ bú sữa mẹ hiệu quả hơn. Đồng thời, người mẹ cũng sẽ giảm bớt cảm giác đau ngực sau khi sinh và lo lắng ít hơn, nhờ vào vòng tay ấm áp của mẹ và bé ngay sau khi sinh.
2. Cho trẻ bú sớm nhất có thể
Trong quá trình chăm sóc cho trẻ sơ sinh, sữa mẹ rất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp trẻ hấp thu nhanh và còn giúp tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong đường ruột. Tuy nhiên, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý là dạ dày của trẻ lúc này có kích thước rất nhỏ, chỉ nên cho con bú khoảng 7-10ml sữa, thường sẽ bằng lượng sữa non mà mẹ có ngay sau khi sinh. Việc cho trẻ bú sớm giúp kích thích sự sản xuất sữa của mẹ và giúp trẻ có đủ năng lượng để tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Cứ sau 2 – 3 giờ thì cần cho trẻ bú 1 lần để tránh hạ đường huyết, không nên đợi đến khi trẻ khóc mới cho bú. Khi đánh thức trẻ dậy để bú, mẹ không được lay người trẻ vì sẽ ảnh hưởng tới hệ thần kinh non nớt của con. Mẹ nên cù chân trẻ nhẹ nhàng để trẻ thức giấc. Cần tránh tuyệt đối không cho trẻ vừa bú vừa ngủ, không cho trẻ nằm bú vì sẽ khiến trẻ bị sặc, rất nguy hiểm. Sau mỗi cữ bú, trẻ cần được ợ hơi để tránh khó chịu trong bụng, tránh nôn trớ. Cách giúp trẻ ợ hơi đơn giản nhất đó là các mẹ để trẻ tựa vào vai mình, một tay thì đỡ mông và chân bé, tay còn lại thì nhè nhẹ vỗ lên lưng con. Các mẹ cũng không cần lo lắng khi trẻ bị nấc trong 24 giờ đầu mới sinh, bởi đây là hiện tượng bình thường.
3. Theo dõi việc trẻ đi vệ sinh
Trong 24 giờ đầu sau khi sinh, trẻ sơ sinh khỏe mạnh bình thường sẽ đi tiểu tiện nhiều lần và đại tiện ít nhất 1 lần. Màu nước tiểu của trẻ là màu hồng gạch do có muối từ axit uric, còn phân của trẻ sẽ có màu tro hoặc màu xanh rêu – còn được gọi là phân su. Thông thường sau 6-8 tiếng bé sẽ “sản xuất” ra phân su. Nếu quá 24 tiếng không thấy bé đào thải phân su thì phải báo ngay với bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.
4. Theo dõi nhiệt độ của trẻ
Khi mới chào đời, trẻ sơ sinh phải tự học cách thở, điều chỉnh nhiệt độ thích nghi với môi trường. Chính vì vậy, trẻ sẽ cần rất nhiều thời gian để làm quen với môi trường. Cha mẹ hãy luôn theo dõi nhiệt độ cơ thể trẻ thường xuyên. Tránh để trẻ bị rét, lạnh sẽ tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn xâm nhập, gây hại cơ thể đặc biệt là trong 24 giờ đầu tiên. Nhiệt độ trẻ sơ sinh ở mức bình thường là 36.5 đến 37 độ C.
– Khi trẻ có nhiệt độ 37.5 độ C: Cha mẹ hãy cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, không đắp chăn trùm kín trẻ. Ngoài ra, mẹ nên tăng cường lượng sữa cho trẻ bú nhiều hơn sẽ giúp giảm nhiệt.
– Khi trẻ có nhiệt độ cao hơn 38 độ C: Lúc này trẻ đã bị sốt, cha mẹ hãy tiến hành lau mát ở tại vị trí: hai bên nách, bẹn, trán. Nếu trẻ không có dấu hiệu hạ sốt, cần nhanh chóng trẻ trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để can thiệp kịp thời.
4. Tiêm phòng cho trẻ
Trong vòng 24 giờ đầu tiên sau khi sinh, trẻ cần được tiêm vắc xin phòng lao và viêm gan B. Đây là những mũi tiêm đầu đời có ý nghĩa rất quan trọng đối với trẻ, phòng tránh virus lây truyền từ mẹ sang con. Nếu có sự chậm trễ trong việc tiêm vắc xin phòng lao ở trẻ sơ sinh có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh lao ở trẻ, thậm chí nhiều trẻ có thể nhiễm lao trong những ngày đầu sau sinh vì khi đó hệ miễn dịch của trẻ còn khá non nớt, không đủ khả năng tự bảo vệ trước những tác nhân gây bệnh đến từ môi trường bên ngoài. Nếu người mẹ nhiễm virus viêm gan B, khả năng lây nhiễm cho con trẻ dao động từ 30% – 40%. Mẹ có thể lây truyền virus viêm gan B cho con từ trong tử cung, lúc sinh hoặc sau sinh. Việc tiêm vắc xin phòng viêm gan B trong 24 giờ đầu tiên cho trẻ sẽ bảo vệ trẻ hiệu quả trước virus viêm gan B có thể lên đến 95%.
5. Vệ sinh cho trẻ
Trước khi tiếp xúc với trẻ sơ sinh, cha mẹ cần rửa tay sạch sẽ và sát trùng bằng dung dịch cồn y tế để tránh lây nhiễm. Sau đó, cha mẹ nên lau sạch toàn bộ cơ thể của trẻ bằng bông gạc ẩm và nước muối sinh lý hoặc nước sạch để loại bỏ tạp chất trên da. Sau đó, cha mẹ có thể đưa trẻ tắm sạch bằng nước ấm hoặc có thể sử dụng xà phòng có độ kiềm thấp để làm sạch da. Đối với mắt, mũi, miệng và lưỡi, cha mẹ nên chú ý thường xuyên nhỏ thuốc mắt, mũi và lau miệng trẻ sau khi bú. Việc này cần phải làm thường xuyên để tránh vi khuẩn tích tụ gây ra các bệnh khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ.
6. Chăm sóc dây rốn
Dây rốn cần được cắt ngay sau khi trẻ chào đời. Thông thường các bác sĩ sẽ thực hiện việc này và các y tá sẽ vệ sinh dây rốn cho trẻ. Cha mẹ có thể rửa thêm bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch làm sạch chuyên dụng sau đó lau khô bằng gòn và tăm bông vô trùng. Sau khi vệ sinh rốn không nên bôi chất gì lên rốn và nên để hở rốn để nó mau khô, dễ rụng. Nếu thấy có hiện tượng như chảy nước, có mùi,…thì đây cũng là dấu hiệu nguy hiểm cần được xử lý nhanh chóng.
7. Đội mũ, quấn tã, đeo bao tay, chân cho trẻ
Việc đội mũ, quấn tã, đeo bao tay, chân cho trẻ không những giữ ấm cho trẻ mà còn bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi những vi khuẩn có hại bên ngoài khi trẻ chưa kịp làm quen với môi trường xung quanh và có những kháng thể cần thiết để chống lại những vi khuẩn gây bệnh.
7.1. Lưu ý khi đội mũ cho trẻ
Đội mũ che thóp là cực kỳ cần thiết. Tuy nhiên cha mẹ cũng đừng lạm dụng việc đội mũ liên tục. Chỉ khi ra ngoài lạnh mới cần che thóp. Khi trẻ ở trong nhà hoặc nơi kín gió, hãy để đầu trẻ được thoáng mát. Do cơ thể trẻ cũng có khả năng thích nghi nên nếu cứ đội mũ kín mít, trẻ sẽ ra nhiều mồ hôi và khó chịu. Điều này sẽ dẫn đến sốt cao nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ.
7.2. Lưu ý khi quấn tã cho trẻ
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh sai lầm mà cha mẹ hay gặp phải là quấn tã quá chặt. Nhiều người cho rằng quấn chặt tã khiến trẻ ít bị giật mình, dễ ngủ và ngủ sâu hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, hành động này dễ làm ép khớp háng của bé. Khi đó, chân của trẻ sẽ bị lệch trục, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và thẩm mỹ. Không chỉ vậy, quấn chặt tã còn là nguyên nhân khiến trẻ bị ngạt thở, bí bách và nóng.
7.3. Chất liệu vải
Cha mẹ cần lưu ý trong giai đoạn này da trẻ cực kỳ nhạy cảm. Khi mua mũ nón, quấn tã cho trẻ nên chọn chất liệu vải mềm mại, nhẹ nhàng trên da bé. Mẹ nên sử dụng nước xả vải dành cho trẻ sơ sinh sau mỗi lần giặt để giúp sợi vải mềm mại, thông thoáng hơn.
Việc chăm sóc trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu tiên là rất quan trọng đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của bé. Bài viết mà chúng tôi cung cấp trên đây chỉ là các bước cơ bản, mỗi trẻ sơ sinh sẽ có những biểu hiện khác nhau về quấy khóc, nhu cầu bú, ngủ, đi tiểu,… nên các bậc phụ huynh cần chú ý quan sát sinh hoạt của trẻ thật kỹ để phát hiện sớm nhất những thay đổi bất thường từ đó đưa trẻ đến khám bác sĩ kịp thời.
Royal Care Việt Nam là công ty tiên phong nhập khẩu trực tiếp và phân phối các sản phẩm chính hãng, chất lượng cao từ Châu Âu, Châu Úc an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Tiên phong trong lựa chọn các sản phẩm được chắt lọc là tinh hoa trí tuệ sáng tạo trong ngành dược phẩm trên thế giới để chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho người dùng Việt. Các sản phẩm mang thương hiệu Viva Kids – dòng sản phẩm bảo vệ sức khỏe cho trẻ em đầu tiên tại Việt Nam được cam kết bảo hiểm trách nhiệm, do Royalcare phân phối chính hãng tại Việt Nam.
Royal Care hy vọng bài viết sẽ giúp quý phụ huynh có những thông tin bổ ích để chăm sóc cho con em mình tốt nhất!
_________________
VIVAKIDS – BÉ KHỎE TOÀN DIỆN
Thương hiệu bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ số 1 Thụy Sĩ
Hotline: 1800 7062 – 024 6295 6688
Website: www.royalcare.net.vn
