Có cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn?

Sữa mẹ luôn là nguồn thức ăn “hoàn hảo” cho một em bé sơ sinh cho đến khi bé bắt đầu ăn dặm. Đó là lý do tại sao luôn có một thắc mắc gây hiểu nhầm khi các bác sĩ nhi khoa khuyên mẹ nên bổ sung vitamin cho con trong vài tháng đầu đời. Đặc biệt khi được khuyên bổ sung sắt cho bé, rất nhiều bà mẹ thắc mắc “con tôi đang bú mẹ hoàn toàn và tôi cũng đang uống thực phẩm bổ sung máu rồi”. Vậy tại sao vẫn cần bổ sung sắt cho trẻ?

Trên thực tế, các bác sĩ thường khuyên bổ sung sắt cho trẻ từ 4 – 5 tháng tuổi trở đi. Lúc này, các em bé đã bắt đầu ăn dặm và giảm lượng sữa mẹ. Và trong khẩu phần ăn hàng ngày của con rất dễ thiếu hàm lượng sắt cần thiết. Chỉ các bé sinh non hoặc được chẩn đoán có nguy cơ cao thiếu máu do thiếu sắt sẽ được các bác sĩ hướng dẫn bổ sung sắt từ lúc mới lọt lòng.

Vai trò của sắt và các triệu chứng thiếu máu thiếu sắt ở trẻ

Sắt là một trong các nguyên tố quan trọng nhất tạo ra Hemoglobin. Nhằm đưa oxy qua máu đến tất cả các tế bào, góp phần thúc đẩy quá trình nuôi dưỡng và phát triển cơ thể. Khi không đủ sắt, các tế bào hồng cầu trở nên nhợt nhạt, nhỏ, thay đổi hình dạng, tình trạng này được gọi là hiện tượng thiếu máu. Chúng không thể mang đủ oxy đến các cơ quan trong cơ thể.

Thiếu máu ở trẻ em có những biểu hiệu rõ rệt như:

Tăng cân chậm, chậm phát triển chiều cao.
Da nhợt nhạt, xanh xao
Biếng ăn, chán ăn, hấp thu kém
Hay cáu gắt, mệt mỏi, uể oải. Không hào hứng với các hoạt động thể chất hoặc hay buồn ngủ, thiếu tập trung. Do lượng oxy cung cấp lên não ít hơn nên trẻ sẽ khó tập trung và hay gà gật. Về lâu dài sẽ làm giảm khả năng tư duy, sáng tạo trong độ tuổi con đến trường.
Đau ngực, nhịp tim nhanh hoặc khó thở
Tay chân lạnh, móng tay dễ gãy.
Trẻ có sức đề kháng kém, hay ốm vặt. Số lượng hồng cầu thiếu hụt khiến hệ miễn dịch của trẻ bị ảnh hưởng, trẻ dễ nhiễm khuẩn, nhiễm virus và rối loạn tiêu hóa…

Vậy làm thế nào để phát hiện thiếu máu thiếu sắt ở trẻ?

Các triệu chứng được liệt kê ở trên là những dấu hiệu ban đầu ba mẹ có thể tự quan sát con ở nhà và đánh giá. Khi có sự nghi ngờ và lo lắng, hiện tượng thiếu máu thiếu sắt chỉ có thể được chẩn đoán chính xác bằng xét nghiệm máu. Lúc này ba mẹ đưa con đến các cơ sở y tế để được bác sĩ khám lâm sàng và làm các xét nghiệm cần thiết:

Mức huyết sắc tố trong máu
Xét nghiệm tế bào ngoại vi để tìm máu

Có một số trường hợp trẻ có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt cao hơn như:

Trẻ sinh non
Trẻ sơ sinh nhẹ cân: từ 2 – 2,5kg
Trẻ uống sữa bò mà không bú sữa mẹ hay sữa công thức tăng cường chất sắt

Có cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh không?

Theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (APP) và CDC, có 2 loại vitamin bổ sung được khuyên dùng cho trẻ bú mẹ trong những tháng đầu đời. Đó là bổ sung vitamin D từ khi sinh và bổ sung sắt cho trẻ bắt đầu từ 4 tháng tuổi.

Do đó, trẻ bú mẹ hoàn toàn và bú mẹ một phần cần được bổ sung sắt bắt đầu từ 4 tháng tuổi. Trẻ sinh non, dù bú mẹ hoàn toàn hay dùng sữa công thức, cũng cần bổ sung sắt sớm vì trẻ có ít nguồn sắt dự trữ hơn.

Sữa mẹ có chứa bao nhiêu chất sắt?

Sữa mẹ có chứa chất sắt, nhưng hàm lượng không nhiều. Theo báo cáo tổng quan về sắt và việc nuôi con bằng sữa mẹ được công bố trên tạp chí Antioxidants, sữa mẹ chứa 0,4mg/L sắt. Nguồn sắt chính đến từ kho dự trữ sắt được hình thành trong tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ. Viện Y học về sữa mẹ (ABM) ước tính rằng lượng sắt dự trữ này đã được huy động và sử dụng trong 4 – 6 tháng đầu tiên khi trẻ mới sinh.

Từ thời gian này trở đi, lượng sắt dự trữ của bé bắt đầu cạn kiện. Cùng thời điểm này là khi trẻ bắt đầu tập ăn dặm, con có thể hấp thu sắt từ các thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Tuy nhiên, mẹ sẽ cần duy trì một chế độ ăn cân bằng, giàu chất sắt và các vitamin khoáng chất khác cho con.

Nguồn thực phẩm bổ máu, bổ sung sắt hiệu quả cho trẻ

Nếu trẻ có nguy cơ thiếu máu nhẹ, nguồn bổ sung sắt đầu tiên được ưu tiên là qua thực phẩm giàu chất sắt trong khẩu phần ăn hàng ngày. Sắt được hấp thu tốt nhất khi kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C. Bởi vậy, khi cho bé ăn dặm, ba mẹ có thể tập trung vào các thực phẩm giàu sắt và vitamin C như:

Rau bina, đậu lăng, đậu xanh, đậu phụ, bông cải xanh, cà chua, dâu tây, dưa đỏ, ớt chuông…
Trứng, thịt bò, thịt gà, cá
Ngũ cốc

Những thực phẩm này sẽ có tác dụng lâu dài và chậm chạp hơn tùy theo chế độ ăn cân bằng và duy trì của trẻ. Nếu con của bạn có nguy cơ hoặc được chẩn đoán thiếu máu nhẹ, ba mẹ nên cân nhắc bổ sung sắt từ thực phẩm chức năng theo khuyến nghị.

Sản phẩm bổ sung sắt cho trẻ không mùi tanh, không tác dụng phụ

Hiện nay có rất nhiều sản phẩm bổ sung sắt cho bé dùng được cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Điều ba mẹ cần chú ý là lựa chọn loại sắt có đủ hàm lượng cần thiết, sử dụng công nghệ hiện đại để giảm tối đa tác dụng phụ. Các sản phẩm bổ sung sắt thông thường dễ gây kích ứng tiêu hóa: bé bị tiêu chảy, táo bón và buồn nôn do dư vị mùi sắt đọng lại. Do đó sẽ gây khó khăn khi con không thích uống thuốc và không duy trì được liều lượng cần thiết, khiến cho việc bổ sung sắt cho bé không còn hiệu quả.

Một trong những công nghệ mới nhất của ngành dược phẩm đang được săn đón và áp dụng ở những sản phẩm bổ sung sắt phân khúc cao cấp là công nghệ vi nang Liposome. Công nghệ này có cơ chế bọc vi chất sắt bằng một lớp màng lipid giúp bảo vệ toàn vẹn chất lượng của vi chất. Lớp màng liposome giúp đưa sắt thẩm thấu qua thành ruột nhanh chóng, giải phóng vi chất từ từ trong các tế bào mà không gây kích ứng tiêu hóa hay bất kỳ tác dụng phụ nào. Do được bọc trong lớp lipid nên sắt liposome cũng không có mùi tanh khó chịu như các loại sắt thông thường.

Sắt 2

Lựa chọn sản phẩm bổ sung sắt bằng công nghệ liposome là một giải pháp tối ưu giúp ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ. Ưu điểm vượt trội của sắt công nghệ liopsome là tính hiệu quả, an toàn, không gây táo bón, nóng trong, tiêu chảy và đặc biệt không có mùi tanh. Ba mẹ cũng nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và sử dụng theo đúng liệu trình chỉ định của bác sĩ/ dược sĩ để có hiệu quả tốt nhất.

Để được tư vấn về VivaKids Ferosis Drops, vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc khách hàng miễn phí 1800.7062. Truy cập website: https://royalcare.net.vn/, hoặc liên hệ qua Fanpage Viva Kids: http://m.me/vivakidsvn để được chuyên gia y tế tư vấn và hỗ trợ.

—